Bodh Gaja (Bodh Gaya)

Bodh Gaja (Bodh Gaya) - miejscowość w Indiach na Nizinie Hindustańskiej w stanie Bihar. Dawna wieś i las Urubilwa (Uruwela, Uruwilwa) nad rzeką Najrańdżana. Jedno z czterech najświętszych miejsc buddyzmu. Tu około roku 530 przed Chrystusem książę Siddhartha Gautama dostąpił Oświecenia i stał się Buddą (Przebudzonym).

Zgodnie z tradycją buddyjską Siddharta medytował przez siedem tygodni pod rosnącym tutaj figowcem oraz w kilku różnych miejscach w jego pobliżu. Efektem medytacji było odkrycie czterech szlachetnych prawd, które stały się fundamentem buddyzmu. Siddharta zrozumiał prawdę o cierpieniu, jego przyczynie oraz drogę do zniszczenia cierpienia. Figowiec nazwano Drzewem Bodhi lub Drzewem Oświecenia (łac. Ficus religiosa). W III wieku przed Chrystusem cesarz Aśoka umieścił pod nim kamienne siedzenie znane jako „diamentowy tron”. W II wieku przed Chrystusem otoczono je balustradą, której spore fragmenty zachowały się do dziś i można je zobaczyć w muzeum w Bogh Gaja. Wszystkie siedem miejsc medytacji Siddharty znajdują się na terenie dzisiejszej świątyni Mahabodhi.

Obecnie Bodh Gaja jest celem pielgrzymów buddyjskich z całego świata. Znajduje się tu ponad 30 świątyń i klasztorów wybudowanych w większości w XX w. przez rządy państw, w których religia buddyjska dominuje lub co najmniej ma duże znaczenie. Prawie wszystkie te budowle są okazałe i warte odwiedzenia. Otaczają one miejsce Oświecenia z różnych stron i są usytuowane w różnej odległości od niego. Ponadto Bodh Gaja jest siedzibą wielu instytucji buddyjskich (stowarzyszeń, szkół i instytutów). Miasteczko odwiedza co roku wiele tysięcy pielgrzymów i turystów.

Najważniejszą świątynią w Bodh Gaja jest Mahabodhi zbudowana w miejscu, gdzie rosło Drzewo Oświecenia. Obecnie rośnie tam drzewo, które jest uważane za jego piąte pokolenie. Świątynia jest budowlą z centralną wieżą o wys. 50 m oraz z czterema mniejszymi świątyniami stojącymi w czterech rogach. Z pewnością była kilka razy przebudowywana i odrestaurowywana. W VII wieku opisał ją chiński pielgrzym Xuanzang. Prawdopodobnie liczyła wtedy około stu lat. Według A. Jakimowicza świątynię zaczęto wznosić w 526 roku (Jakimowicz A., Ryttel A., Indie. Panorama sztuki, Arkady, Warszawa 1978). Główne sanktuarium otaczają zielone tereny, na których znajdują się kaplice i budowle upamiętniające różne wydarzenia związane z wielką medytacją Buddy i jego siedmiotygodniowym pobytem w tym miejscu. Świątynia Mahabodhi znajduje się na liście światowego dziedzictwa ludzkości UNESCO.

Najlepszy moim zdaniem opis życia Siddharty w polskiej literaturze, jego medytacji oraz samego Oświecenia przedstawili Marta Jakimowicz-Shah i Andrzej Jakimowicz (Mitologia indyjska, Wydawnictwa Atrystyczne i Filmowe, Warszawa 1986). Znakomity opis czterech szlachetnych prawd podaje Marek Mejor (Buddyzm, Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1980). Jako daty dostąpienia Oświecenia znalazłem między innymi lata 528 oraz 531 przez Chrystusem.

Transkrypcja: Bodh Gaja, Bodhgaja, Bodh Gaya.

Najważniejsze miejsca do zobaczenia: świątynia Mahabodhi i Drzewo Bodhi (Oświecenia); muzeum.

Pozostałe miejsca: Świątynia Birmańska; Świątynia Chińska; Świątynia Japońska i wielki posąg Buddy;  Świątynia Tajska; Świątynia Wietnamska; Klasztor Tybetański; Klasztor Bhutański; Tybetański Klasztor Karmy i Klasztor Szeczen. Ponadto w okolicy znajdują się groty buddyjskie i pozostałości po dawnych stupach.

Zalecany minimalny czas pobytu: 1 dzień.

Na zdjęciu: Świątynia Mahabodhi w Bodh Gaja.

Tekst i zdjęcie: Jarosław Poniewiera

Literatura:

Albanese M., Starożytne Indie. Sztuka, religia i życie codzienne, Ediciones Folio S.A., Barcelona 2008 Jakimowicz A. i Ryttel A., Indie. Panorama sztuki, Arkady, Warszawa 1978 Jakimowicz-Shah M. i Jakimowicz A., Mitologia indyjska, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1986 Mejor M., Buddyzm, Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1980 Mahabodhi (Mahavihara) Temple. A World Heritage Property, Bodhgaya Temple Menagement Comitee, 2011