Chichen Itza

Ruiny świętego miasta Majów na półwyspie Jukatan (Meksyk, stan Yucatán). Miasto zostało założone w połowie V w. n.e. przez plemiona Majów przybyłe z południa. Szczególny okres rozwoju przypadł na VII-IX w., a następnie do 900 roku zostało praktycznie opuszczone (okres klasyczny). Z tego okresu pochodzą budynki w starszej, południowej części stanowiska – tzw. Chichén Viejo. Zasiedlone ponownie przez plemiona tolteckie pod koniec X w. przeżyło swój najlepszy okres (XI-XII w.) pod silnym wpływem kultury Tolteków (tzw. okres poklasyczny). Toltekowie rozpowszechnili wtedy nie tylko kult Pierzastego Węża – Quetzalcóatla (w języku maja zwany Kukulcánem) czy składanie ofiar z ludzi, ale wnieśli do architektury wiele własnych elementów (kolumny, półleżące figury chac-mool’a, a maski boga deszczu Chaca zastąpiły rzeźby pierzastych węży). Z tego okresu pochodzą najważniejsze zabytki – świątynie, piramida Kukulcána czy największe w Mezoameryce boisko do gry w pelotę (północna część stanowiska – zwana Chichén Nuevo). W XV w. miasto zostało ponownie opuszczone z nieznanych przyczyn, choć ciągle stanowiło miejsce pielgrzymek. Miejsce znane było Hiszpanom (w 1566 był tu m.in. słynny biskup Méridy Diego de Landa, który wsławił się spaleniem wielu rękopisów Majów), ale pierwsze prace archeologiczne datują się dopiero na połowę XIX w. W 1988 całe stanowisko zostało wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, a w głosowaniu internetowym w 2007 wybrane zostało jednym z 7 współczesnych cudów świata. Nazwa Chichén Itzá oznacza „Źródła Ludu Itzá”

Najważniejsze miejsca do zobaczenia: Piramida Kukulcána (zwana też El Castillo), Świątynia Wojowników (Templo de los Guerreros) z pobliskim Zespołem Tysiąca Kolumn (Grupo de las Mil Columnas), boisko do gry w pelotę (Juego de Pelota), tzw. Ściana Czaszek (Tzompantli), Święta Studnia (Cenote Sagrado), do której wrzucano ofiary z ludzi oraz położone w części południowej Obserwatorium (Caracol).

Pozostałe miejsca: Obiekty w tzw. Chichén Viejo (część południowa stanowiska).

Zalecany minimalny czas pobytu: pół dnia.

Na zdjęciu: Piramida Kukulcána (El Castillo) – symbol Chichén Itzá.

Tekst: Piotr Lubina.

Literatura:

Baity E. Ch., Ameryka przed Kolumbem, Nasza Księgarnia, Warszawa 1962 Deuel L., Odkrywcy dawnej Ameryki, Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1990 Olko J., Meksyk przed konkwistą, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2010