Miejscowość na wyżynie Dekan w stanie Maharasztra w Indiach, znana dzięki wspaniałemu kompleksowi 34 skalnych świątyń i klasztorów. W wulkanicznych skałach wzgórz Charanandri wykuto dwanaście świątyń buddyjskich, siedemnaście hinduistycznych i pięć dżinijskich. Najstarsze z nich pochodzą z IV lub V wieku, a najmłodsze z końca X lub XI wieku. Niektóre pełniły funkcję wihar, czyli klasztorów zamieszkiwanych przez mnichów. Świątynie i klasztory są ozdobione wspaniałymi rzeźbami i posągami, które przedstawiają: indyjskich bogów, postacie i sceny mitologiczne, Buddę i bodhisattwów, dżinijskich tirthankarów (nauczycieli i zwycięzców), a także setki istot niebiańskich i bóstw mniejszej rangi. Elura znajduje się na liście zabytków UNESCO.
Poszczególne groty i ich wystrój są zachowane w różnym stanie, a zwiedzanie wszystkich po kolei jest raczej nużące. Polecamy rozpoczęcie zwiedzania Elury od Kajlasanathy - największej i najwspanialszej monolitycznej świątyni w Indiach. Zbudowano ją w VIII wieku na cześć Śiwy. Budowę rozpoczął prawdopodobnie król Dantidurga z dynastii Rasztrakutów, a zakończył Kriszna I. Świątynia ma około 30 metrów wysokości. W sensie architektonicznym nie jest budowlą, ale gigantyczną rzeźbą, która została w całości wykuta w bazaltowym zboczu. Kajlasanatha to dzieło oszałamiające swą wielkością, bogactwem ornamentów i płaskorzeźb. Jest to bez wątpienia jedna z najpiękniejszych budowli monolitycznych w świecie. Jako gigantyczne dzieło sztuki należy do najwybitniejszych osiągnięć indyjskiej kultury i cywilizacji.
Transkrypcja: Ellora, Elura (pisownia spolszczona).
Najważniejsze miejsca do zobaczenia: świątynia Kajlasanatha, czajtja Wiśwakarmana, groty numer: 2, 5, 6, 11, 12, 14, 15, 21, 30, 32, 33, 34.
Pozostałe miejsca: pozostałe groty, dżinijski posąg Parasnatha na wzgórzu.
Zalecany minimalny czas pobytu: 6-7 godzin (w tym 2 godziny w świątyni Kajlasanatha).
Tekst: Agnieszka Pałucha Poniewiera, Jarosław Poniewiera
Literatura:
Albanese M., Starożytne Indie. Sztuka, religia i życie codzienne, Ediciones Folio S.A., Barcelona 2008
Auboyer J., Sztuka Indii, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1975
Jakimowicz A., Sztuka Indii, Wiedza Powszechna, Warszawa 1967
Jakimowicz A. i Ryttel A., Indie. Panorama sztuki, Arkady, Warszawa 1978