Monument Valley

A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - R - S - T - U - W - Y - Z

Dolina Pomnikowa, Monument Valley  ( Navajo : Tsé Bii Ndzisgaii, czyli dolina skały) - to dolina położona na pograniczu stanów Utah i Arizona. Jej serce obejmuje Navajo Tribal Park będący ekwiwalentem Parku Narodowego. Dolina leży w granicach wielkiego rezerwatu Indian Navajo, który rozciąga się przez cztery stany: Arizonę, Nowy Meksyk, Utah i Kolorado na powierzchni około 70000 km/2.

Swój obecny wygląd zawdzięcza procesom trwającym miliony lat. Około 250 mln lat temu pod koniec permu obszar ten pokrywało płytkie tropikalne morze, na dnie którego osadzały się piaskowce i łupki tworzące formację Cutlera. Później, podczas okresów orogenez Laramijskiej i Sevier około 110 - 30 mln lat temu (środkowa kreda - środkowy paleogen) skorupa ziemska ulegała gwałtownemu wypiętrzaniu. Wyniesione i sfałdowane warstwy skał ulegały stopniowej erozji, w skutek której ukształtował się ich współczesny wygląd. Duży wpływ na kształt części ostańców skalnych miał tzw. Hopi Buttes -  pola wulkaniczne Nawaho o dużej aktywności około 25 - 7 milionów lat temu. Skały odporniejsze formują ostańce o fantastycznych kształtach. Tlenek żelaza zawarty w piaskowcach nadaje ścianom skalnym charakterystyczny czerwony kolor, a niebiesko-szare akcenty są spowodowanie obecnością w skałach tlenku manganu. Najsłynniejsze ostańce to The Mittens and Merrick Butte, Elephant Butte, Three Sisters i Camel Butte.

Początek osadnictwa paleo-indian datuje się na okres pomiędzy 12.000 a 6.000 rokiem p.n.e. Zajmowali się oni głownie zbieractwem i myślistwem aż do początków naszej ery, kiedy to nastała kultura Anasazi. Dzieje ludności kultury Anasazi dzieli się na dwa okresy: wyplataczy koszy (100 r. p.n.e. - 700 r. n.e.) i okres Pueblo (700 r. n.e. - 1300 r. n.e. Kultura ta znikła nagle około 1300 roku najprawdopodobniej na w skutek tzw. Wielkiej Suszy w latach (1276 r. n.e. - 1299 r. n.e. Bardzo charakterystyczną dla tej kultury formą domostwa były tzw. puebla. Były to domy prostokątne wznoszone z kamieni i suszonej na słońcu cegły, ze specyficznym belkowaniem dachu. Ceramika Anasazi była jedną z najwcześniejszych na terenach kultur Południowego Zachodu, charakteryzowała się polerowaną powierzchnią o brązowym kolorze. Dużą popularnością cieszyły również naczynia wyplatane z włókien roślinnych.

W latach 1942-1969 w pobliżu górniczego miasteczka Kayenta w pomnikowej dolinie znajdowała się kopalnia uranu. Dolina  Pomnikowa sławę swą zawdzięcza westernom Johna Forda z Johnem Waynem w roli głównej, takimi jak “Poszukiwacze” i “Dyliżans” i wielu innych. Od tego czasu dolina  stanowiła plenery wielu filmów.

Centrum dla zwiedzających położone jest milę na wschód od drogi nr 163 w USA na granicy Arizony i Utah. Na terenie parku jest też położony hotel o nazwie The View, z którego wychodzi  główny szlak na dolinę. godziny otwarcia: (maj-wrzesień) 06:00 - 20:00 (październik - kwiecień) 08:00 - 17:00

Czas zwiedzania: 1 - 2 godziny

Tekst: Artur Szaflik, Maciej Kołodziejczyk