Rangun (Yangon)

Największe i najludniejsze (ponad 4 miliony mieszkańców) miasto Birmy, do 2006 r. stolica kraju, siedziba pagody Shwedagon – najsłynniejszej i najświętszej w Birmie. Właśnie wokół niej około XI w. powstało miasto, zwane wówczas Dagon. Było to od początku  miasto Monów, mimo czasowej kontroli nad nim kolejnych władców birmańskich.

W 1755 r. król Alungpaya – założyciel III Imperium Birmańskiego – zdobywa je i zmienia nazwę na Yangon („koniec podziałów”, nazwa ta ma odcień nacjonalizmu wielko - birmańskiego) i rozpoczyna osadnictwo birmańskie, które wkrótce zdominuje rdzenną ludność monowską. 

Miasto zostaje zdobyte podczas Brytyjczyków podczas I Wojny Anglo - Birmańskiej w 1824 r., jednak wraca do Birmy po tej wojnie. Ponownie zdobyte przez wojska brytyjskie podczas II Wojny Anglo - Birmańskiej w 1852 r., staje się, po aneksji całego kraju w 1885 r. stolicą kolonialnej Birmy. Czasy kolonialne to burzliwy rozwój miasta, wzorowanego architektonicznie na Kalkucie. W tym czasie Rangun staje się jednym z najważniejszych i najbogatszych miast tego regionu świata, głównie za sprawą Indusów i Chińczyków. W 1929 r. prześciga Nowy Jork jako największy imigracyjny port świata, zaś jego populacja w zdecydowanej większości składa się z imigrantów: Rangun jest wówczas najmniej birmańskim miejscem w całej Birmie.

Zniszczony podczas II WŚ, po wojnie w 1948 r. staje się stolicą niepodległej Birmy. Podczas rządów junty podupada, podobnie jak cały kraj, tracąc swoją dotychczasową pozycję. Miasto jest świadkiem protestów studenckich w 1962, 1975, 1977, 1979 a przede wszystkim w 1988 r. Te ostatnie doprowadzają do ustąpienia gen. Ne Wina i pojawienia się Aung San Suu Kyi, jednakże zostają stłumione we wrześniu 1988 r. Sama Suu Kyi zostaje osadzona w areszcie domowym przy ul. Uniwersyteckiej 54, w którym spędzi 15 z ostatnich 22 lat.

W 1989 r. junta w ramach akcji nacjonalizacji nazw zmienia przemianowuje Rangun (Rangoon) na Yangon, jednakże decyzja ta nie zostaje uznana przez opozycję i część krajów zachodnich (m.in. USA i Wielka Brytania, jak również czołowe media m.in. BBC). Lata 90-te to napływ kapitału, głównie azjatyckiego, pojawienie się wieżowców i elementów nowoczesnej architektury. Po przeniesieniu stolicy do Naypyidaw w marcu 2006 r. Rangun podupada, nadal jednak pozostaje głównym miastem Birmy.

Najważniejsze miejsca do zobaczenia: Pagoda Shwedagon, Pagoda Sule, Kolonialne śródmieście (m.in. budynek Sądu Najwyższego, budynek Ratusza, hotel Strand, Poczta Główna i in.), Muzeum Narodowe

Pozostałe miejsca do zobaczenia: Grobowiec Bahadur Szah Dżahana, Mauzoleum U Thanta, Pagoda, kościół NMP, Pałac Karaweik, Maha Wizaya (Pagoda Ne Wina).

Zalecany minimalny czas pobytu: 2-3 dni.

Tekst: Michał Lubina